Միջազգային կինոլոգիական միության տոհմային կոմիտեի նիստում Հայկական գելխեղդ Գամփռը պաշտոնապես այս տարի ճանաչվել է հայկական ազգային շան ցեղատեսակ և գրանցվել է միության ցուցակում 204 համարի տակ: Այսօր կայացած ասուլիսի ընթացքում Հայաստանի կինոլոգիական միության նախագահ Վիոլետտա Գաբրիելյանը պատմել է, որ Գամփռը հիշատակվել է դեռ Մովսես Խորենացու, Եզնիկ Կողբացու աշխատություններում և «Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ» առասպելում:
Գամփռը տեղական տեսակ է, որը հազարամյակներ շարունակ մնում է հայկական լեռնաշխարհի շուն և համարվում է հայ ժողովրդի հպարտության առարկա։ Ընդհանրապես՝ Հայկական գելխեղդ Գամփռը լայնորեն ճանաչված է աշխարհում: ԱՄՆ-ում գործում է Հայկական գամփռի ակումբ, մեր երկրում թողարկվել է Գամփռ շանը պատկերող փոստային նամականիշ: Սակայն1989 թվականին Թուրքիային հաջողվեց գրանցել այն Անատոլիական Ղարաբաշ (սեւ գլուխ) անվան տակ` ըստ տեղանքի անվան, որը, ինչպես հայտնի է, վերաբերում է պատմական Հայաստանին:
Եվ ահա անցյալ տարի Հայաստանի կինոլոգիական եւ կինոլոգոսպորտային միության պատվիրակությունը Բուրգասում անցկացված միջազգային համաժողովում հանդես եկավ պատմական զեկույցով, որը հաստատում էր ցեղատեսակի հայկական ծագումը: Այս հարցում մեծ աջակցություն ցուցաբերվեց Ռուսաստանի, Իսպանիայի, Ուկրաինայի, Վրաստանի եւ Մոլդովայի պատվիրակությունների կողմից: Շնորհիվ այս աջակցության՝ Միջազգային կինոլոգիական միությունը ճանաչեց Հայկական գելխեղդ Գամփռը, ինչի վերաբերյալ համապատասխան վկայագիր հանձնվեց ապրիլի վերջին:
Այս ճանաչումով մեծ քայլ է կատարվել մեր երկրի հեղինակության աճի տեսանկյունից, նշեց տիկին Գաբրիելյանը: Այսօրվա դրությամբ մեր երկրում կա 2 հազարից ավել գամփռ: Այս ցեղատեսակի պահանջարկը շատ մեծ է աշխարհում, քանի որ այն բազմիցս ցույց է տվել իր արդյունավետությունը ընտանի կենդանիների, մասնավորապես, խոշոր և մանր եղջերավոր անասունների հոտերը գայլերից պաշտպանելու գործում:
Ըստ պատմիչների՝ Սասունում մեկ գելխեղդ շան համար վճարում էին նոր ծնած 10-12 ոչխար:Մոտավորապես նույն գներն էին նաև Հայաստանի մյուս շրջաններում: Առանձնապես երևելի շների գները հասնում էր մինչև 30- 40 ոչխարի: Իրականում, սակայն, գամփռ շան գինը շատ ավելի մեծ էր: Գամփռի վրա զենք բարձրացնելը կամ սպանելը հավասար էր մարդասպանության:
Մի քանի տարի առաջ Թուրքիայից Նիգերիա է արտահանվել Հայկական գելխեղդի զգալի գլխաքանակ: Վանաձորում գործում է շնաբուծարան, որտեղ հատուկ զբաղվում է գամփռի բուծությամբ: Ինչպես հայտնեց Վիոլետտա Գաբրիելյանը, արդեն մայիսի 22-ին Երևանում կկայանա երկրորդ միջազգային շնաբուծական ցուցահանդեսը։
Գամփռը տեղական տեսակ է, որը հազարամյակներ շարունակ մնում է հայկական լեռնաշխարհի շուն և համարվում է հայ ժողովրդի հպարտության առարկա։ Ընդհանրապես՝ Հայկական գելխեղդ Գամփռը լայնորեն ճանաչված է աշխարհում: ԱՄՆ-ում գործում է Հայկական գամփռի ակումբ, մեր երկրում թողարկվել է Գամփռ շանը պատկերող փոստային նամականիշ: Սակայն1989 թվականին Թուրքիային հաջողվեց գրանցել այն Անատոլիական Ղարաբաշ (սեւ գլուխ) անվան տակ` ըստ տեղանքի անվան, որը, ինչպես հայտնի է, վերաբերում է պատմական Հայաստանին:
Եվ ահա անցյալ տարի Հայաստանի կինոլոգիական եւ կինոլոգոսպորտային միության պատվիրակությունը Բուրգասում անցկացված միջազգային համաժողովում հանդես եկավ պատմական զեկույցով, որը հաստատում էր ցեղատեսակի հայկական ծագումը: Այս հարցում մեծ աջակցություն ցուցաբերվեց Ռուսաստանի, Իսպանիայի, Ուկրաինայի, Վրաստանի եւ Մոլդովայի պատվիրակությունների կողմից: Շնորհիվ այս աջակցության՝ Միջազգային կինոլոգիական միությունը ճանաչեց Հայկական գելխեղդ Գամփռը, ինչի վերաբերյալ համապատասխան վկայագիր հանձնվեց ապրիլի վերջին:
Այս ճանաչումով մեծ քայլ է կատարվել մեր երկրի հեղինակության աճի տեսանկյունից, նշեց տիկին Գաբրիելյանը: Այսօրվա դրությամբ մեր երկրում կա 2 հազարից ավել գամփռ: Այս ցեղատեսակի պահանջարկը շատ մեծ է աշխարհում, քանի որ այն բազմիցս ցույց է տվել իր արդյունավետությունը ընտանի կենդանիների, մասնավորապես, խոշոր և մանր եղջերավոր անասունների հոտերը գայլերից պաշտպանելու գործում:
Ըստ պատմիչների՝ Սասունում մեկ գելխեղդ շան համար վճարում էին նոր ծնած 10-12 ոչխար:Մոտավորապես նույն գներն էին նաև Հայաստանի մյուս շրջաններում: Առանձնապես երևելի շների գները հասնում էր մինչև 30- 40 ոչխարի: Իրականում, սակայն, գամփռ շան գինը շատ ավելի մեծ էր: Գամփռի վրա զենք բարձրացնելը կամ սպանելը հավասար էր մարդասպանության:
Մի քանի տարի առաջ Թուրքիայից Նիգերիա է արտահանվել Հայկական գելխեղդի զգալի գլխաքանակ: Վանաձորում գործում է շնաբուծարան, որտեղ հատուկ զբաղվում է գամփռի բուծությամբ: Ինչպես հայտնեց Վիոլետտա Գաբրիելյանը, արդեն մայիսի 22-ին Երևանում կկայանա երկրորդ միջազգային շնաբուծական ցուցահանդեսը։
Comments